AİLELERE SUNULAN HİZMETLER
- REHBERLİK
- AİLE DANIŞMANLIĞI
- AİLE EĞİTİMİ
REHBERLİK
Bireyin en verimli bir şekilde gelişmesine ve doyum verici uyumlar sağlamasında gerekli olan tercihleri, yorumları planları yapmasına ve kararlar vermesine yarayacak bilgi ve becerileri kazanması ve bu tercih ve kararları yürütmesi için bireye yapılan sistemli ve profesyonel yardımdır
Özel Eğitime Muhtaç Çocuklara ve Ailelerine Yönelik Rehberlik
Engelli çocuklara ve ailelerine sunulan rehberlik ve danışma hizmetleri öncelikli olarak, engelli çocuğun tanılanmasını, yerleştirme ve izleme süreçlerini kapsamaktadır. Türkiye’de sunulan Rehberlik hizmetlerinin engelli çocuğun tanılanması ve yerleştirme düzeyinde kaldığı, çocukların izlenmesi ve ailelere çocuklarının durumları hakkında yeterli düzeyde bilgilendirme yapılmadığı görülmektedir.
Aile Rehberliği
Aile rehberliği, çocukların gelişimine katkıda bulunabilmeleri amacıyla ailelere yapılan sistemli ve düzenli çalışmalardır.
Bu çalışmalar iki yönlüdür. Birincisi, ailelere psikolojik yardım yapıp onları rahatlatmak ve çocuklarının kabulüne yardımcı olmaktır. İkincisi ise okul ve yuvada çocuklarına verilen eğitim programları konusunda bilgilendirerek, çocuklarının eğitimine katkıda bulunmalarını sağlamaktır
Engelli Bireylerin Ailelerine Yönelik Rehberlik
Özel eğitime muhtaç çocukların ailelerinin psikolojik danışma hizmetine gereksinimi normallere göre daha belirgindir. Engelin türü ve derecesine göre bu durum belirgin farklılık gösterir. Psikolojik danışmada yöntemler aynı olmakla birlikte çocuk ve aile ile yapılacak görüşmede ve danışmada normallerden farklı bilgiler yer alacaktır.
Neden Aile Rehberliği?
1.Engelli çocukların özelliklerinin iyi bilindiği ve kabul edildiği bir ev ortamında ilişkiler daha sağlıklı ve çocuğun gelişimine yönelik olacaktır.
2. Çocukların okul ortamında öğrendikleri bilgi ve becerileri ev ortamında da uygulayabilmeleri için okul ve ev aile eğitiminin birbirine paralellik göstermesine ihtiyaç vardır
3. Engelli çocuğun okulda kazandığı becerilerin ev ortamında aile ile işbirliği yapılarak pekiştirilmesi, eğitimin sürekliliği, yaygınlaştırılması ve kalıcılığı açısından da gereklidir.
4. Ailelerin belli aralıklarla bir araya gelmeleri, kendilerine ve çocuklarına ilişkin duygu, düşünce ve uygulamalarını paylaşmasını amaçlayan anne- baba grupları ailelerin psikolojik olarak rahatlamalarına yardımcı olmaktadır.
AİLE DANIŞMANLIĞI
Danışma, bu alanda bilgili ve deneyimli bir uzmanla özel gereksinimli çocuğun anne-babası arasında yer alan, anne-babanın sorunlarını çözmek için gerekli tutum ve becerileri geliştirmeleri üzerinde odaklaşan bir öğrenme sürecidir. Danışma sürecinde anne-babalara ifade etmekten kaçındıkları öfke, suçluluk, düşmanlık gibi duygularını özgürce ifade edebilmeleri için fırsatlar verilir.
Ailelere, kendileri ve çocukları için gerçekçi planlar yapabilmeleri konusunda yardım edilir. Anne-babaların kendi becerilerine inanmaya başlama ve sosyal çevre ile daha fazla iletişime girmelerine yardımcı olma psikolojik danışmanın hedefleri arasındadır.
Aile danışmanlığı çeşitleri
1.Bilgi Verici Danışmanlık
2. Psikoterapi
3. Ana-Baba Eğitimi (aile -uzman işbirliği)
Bilgi Verici Danışmanlık
Belli bir yetersizlik hakkında, ne olduğu, nedenleri, özellikleri, gelişim alanları, çocuğun gereksinimleri hakkında aileye bilgi verilir. Bu süreç içerisinde ailelerin çeşitli duygu ve tepkilerini yaşamaları sağlanır. Bilgi verici danışmanlığın bir grup ortamı içinde yapılması, ailelerin birbirleriyle ve danışmanla karşılıklı bilgi, duygu, düşünce ve deneyim alış verişi yapmalarını ve sorular sormalarına olanak sağlar.
Psikoterapi
Psikoterapi yoluyla, duygusal güçlüklere bağlı olarak anne-babanın yaşadıkları çatışmaları anlamalarına ve çözümlemelerine yardım edilir.
Aile-Uzman İşbirliği
Anne babanın çocuklarıyla iletişimlerinde etkili olmalarını sağlayan teknikleri ve becerileri öğrenmeleri sağlanır. Her üç yaklaşım birbirini tamamlayan zincirin halkaları gibidir. Ailenin var olan durumuna, problemlerine ve gereksinimlerine bağlı olarak bu yardım yöntemlerinden birisine veya hepsine başvurulabilir.
Aile Eğitimi
Genel anlamıyla, aile kurumunun devamını, bireylerin sağlıklı gelişimini, toplumun uyumlu, sorumlu üyesi olmalarını sağlamak amacıyla yapılan her tür ve düzeydeki eğitim sürecidir
Engelli Çocuklara Yönelik Hazırlanan Aile Eğitimi Programları
I. Ev Merkezli Aile Eğitimi Programları
II. Okul Merkezli Aile Eğitimi Programları
III. Ev-Okul Merkezli Eğitim Programları
Ev Merkezli Aile Eğitimi Programları
Ailenin evde eğitilmesi, evin verimli bir eğitim ortamı haline getirilmesinde avantajlı bir desenleme olarak görülmektedir. Evde uygulanan programlar, bir uzman ya da danışman tarafından, ailelerin ve çocuğun ev ortamındaki gereksinimlerinin belirlenmesinden sonra desenlenmektedir.
Portage Aile Eğitim Programı
Aileyi evde eğitmek amacıyla desenlenmiş ve yaygın olarak kullanılan programlardan biri Portage Aile Eğitimi Programı’dır. Bu program 1970’li yılların başında, engelli çocukların okul öncesi eğitimine yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu program dil, kavram, öz-bakım, motor ve sosyal gelişim alanlarına yönelik 450 becerinin kazandırılmasını hedeflemektedir.
Küçük Adımlar Aile Eğt.Prog
Türkiye’de yaygın olarak kullanılan program ise “Küçük Adımlar Gelişimsel Yetersizliği Olan Çocuklara Yönelik Erken Eğitim Programı” dır. Bu Program Avustralya’da gelişimsel gerilik gösteren çocukların aileleri tarafından kullanılmak üzere geliştirilmiş ve Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Programı öğretim üyelerinin ortak çalışması olarak Türkçe’ye uyarlanmıştır
II .Okul Merkezli Aile Eğitimi Programları
Anne babalar okulda ya da merkezde öğrendikleri bilgileri evde uygulamasını gerektiren bu tür programlar, genellikle ailelerin grup olarak eğitimine olanak tanıması yönüyle ekonomiktir. Okulda ya da merkezde düzenlenen programlar konferanslar, çalışma toplantıları, ev ödevleri ve evdeki uygulamaların gruba aktarılması biçimlerinde yürütülmektedir.
III.Ev-Okul Merkezli Eğitim Programları
Ev-Okul programlarının, ailelerin okuldaki etkinliklerini izlemelerine olanak vermesi, ailenin öğretmen eğitiminden geçmelerini sağlaması, çocuklarıyla yaptıkları çalışmaların uzmanlar tarafından evde izlenmesi ve danışmanlık hizmeti alımlarını sağlaması gibi nedenlerle, gerek çocuk gerekse aile açısından daha avantajlı olduğu ileri sürülmektedir.
YASAL HAKLAR
Sağlık kurulu raporu için engellilerden ücret alınamaz.
Poliklinik hizmetlerinde engellilerin öncelik hakkı vardır
Bazı belediyeler, belediye meclislerinde alınan kararlar doğrultusunda engellileri şehir içi otobüs, vapur, su, doğal gaz, ev temizliği vb. hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli faydalandırmaktadır.
200 metrekareyi geçmeyen tek meskende emlak vergisinden muafiyeti.
Vergi indirimi
İŞKUR’da engellilere yönelik mesleki eğitim ve rehabilitasyon faaliyetlerinden yararlanabilme
Engelli aylığı(şartların uyması halinde)
Erken emeklilik (şartların uyması halinde)
Evde bakım ücreti(şartların uyması halinde)
Araç alımında vergi avantajı(şartların uyması halinde)
Kamu kurumlarında engelli statüsünde istihdam (EKPSS)
Şehirlerarası yolcu otobüslerinde uygulanan engelli indirimi
THY ve YHT indirimi
Müze ve ören yeri girişlerinde, milli parklar, tabiatı koruma alanları ve tabiat parkları girişinde kimlik ibraz etmek suretiyle engelli indirimi
GSM operatörlerinin engellilere yönelik özel tarifeleri
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı tüm tesislerde, federasyonca veya il müdürlüklerince düzenlenen spor faaliyetlerine girişte ücret vermeme ya da indirimli özel tarifeden yararlanma
İnternetten indirimli yararlanma Üniversite sınavlarına girişte ve yerleştirmede (ÖSYM) engelli kontenjanı, tercihler için ek puan, sınav giriş yerlerinin uygun olması ve uygun sınıfta girmek vb. durumlarda ayrıcalık