Hak, İnsanın doğuştan getirdiği ve daha sonra hukuk düzeninin verdiği maddi-manevi yetkilerdir. İnsan Hakları ise tüm insanların hak ve saygınlık açısından eşit, onurlu ve özgür doğduğu anlayışına dayanmaktadır. İnsan hakları, Batıda ilk kez 1215 yılında İngiltere’de gündeme gelmiştir.
Hasta Hakları Nedir?
Sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan fertlerin, sırf insan olmaları nedeniyle sahip bulundukları ve T.C. Anayasası, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış bulunan haklarını ifade eder.
Dünyada Hasta Hakları
Helsinki Deklarasyonu (1963), Lizbon Bildirgesi (1981), Amsterdam Bildirgesi (28-30 Mart 1994), Bali Bildirgesi (Eylül 1995), Çocuk Hastaların Hakları Bildirgesi (22-26 Ekim 1996), Varşova Toplantısı(7-8 Kasım 1996), İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi(Kasım 1996), Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü (Ana Sözleşmesi) (Kasım 2002)
Ülkemizde Hasta Hakları
Anayasa, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, Hasta Hakları Yönetmeliği, Hasta Hakları Uygulama Yönergesi ile düzenlenmiştir.
Hasta Haklarının Amaçları
Hastalara sağlık hizmetlerinden tam olarak yararlanma konusunda yardım etmek, hastalarla sağlık çalışanları arasındaki ilişkiyi desteklemek ve geliştirmek, hastaların sağlık hizmeti sürecine aktif katılımını cesaretlendirmek, hasta eğitimini genel bir uygulama haline getirerek sağlık hizmeti etkinliğini artırmak, hasta hakları ile ilgili düzenli başvuru mekanizmaları oluşturarak sağlık hizmeti ortamında oto kontrol sağlamak, hasta-hekim ilişkisinde edilgen modeli değiştirerek sağlık hizmetlerinin insancıl bir şekilde sağlamaktır.
Temel Hasta Hakları
Hizmetten genel olarak faydalanma hakkı, bilgilendirilme ve bilgi isteme hakkı, sağlık kuruluşunu ve personeli tanıma, seçme ve değiştirme hakkı, mahremiyet ve bilgilendirilmiş rıza güvenlik dini vecibeleri yerine getirebilme saygınlık görme ve rahatlık ziyaret ve refakatçi bulundurma başvuru ve de dava, bilgilerin gizli tutulması hakkı, tedaviyi reddetme ve durdurma hakkıdır.