Organ bağışı konusunda, pek çok insan habersiz, duyarsız, ya da
eylemsizdir.
Habersizler, organ bağışlayarak kimi hastaların tedavisinde rol
alabileceklerini bilmemektedirler.
Duyarsızlar ise bunu bilmekle birlikte umursamamaktadır.
Eylemsizler, bağışın önemini bilmekte ve genellikle yardım isteği
taşımakta, ancak, örneğin ilgili bir kuruma gitmek ve bağış kartı
edinmek üzere eyleme geçmemektedir.
3 Adet organ bağışı modeli bulunmaktadır.
- İspanya Modeli
- Belçika Modeli
- İran Modeli
İspanya Modeli
Ülkedeki düşük bağış oranı sebebiyle, 1989’da İspanya’da Ulusal Transplantasyon Kurumu kurulmuştur. Organ bağışındaki sorunlar, uygun bağışçı yokluğundan değil, potansiyel vericilerin bulunmasında ve bu kişilerden onam alınmasındaki zorluklardan kaynaklanmaktadır. Çalışmalar sayesinde İspanya’da son yıllarda ailelerin organ bağışını ret oranı %21,5’e inmiştir.
Belçika Modeli
Eğer kişi sağken form doldurarak izin vermişse, ölümünden sonra ailesi istemese de organları alınabilmektedir. Eğer bağış formu doldurmamış ise, kişinin sağlığında organ bağışına gönüllü olduğu varsayılmaktadır ve organ alımı için ailenin izni aranmamaktadır. Buna göre organların alınacağı aileye bildirilmeyebilir, yasal bir bildirim yükümlülüğü mevcut değildir.
İran Modeli
İran modelin çarpıcı bir özelliği, birçok ülkeden farklı olarak, vericiye maddi bir karşılık (bağışı için bir bedel) verilmesidir.
Organ Bağışı Merkezleri ?
İl Sağlık Müdürlüğünde, Hastanelerde, Emniyet Müdürlüklerinde (Ehliyet alımı sırasında), Organ nakli yapan merkezlerde, Organ nakli ile ilgilenen Vakıf, Dernek vb. kuruluşlarda Veya günümüzde E-devlet üzerinden
yapılabilmektedir.
Organ Bağışı Kriterleri Nelerdir ?
- On sekiz yaşını doldurmuş olmak,
- Mümeyyiz (iyiyi kötüyü, doğruyu yanlışı ayıracak durumda) olmak,
- Vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.
(2238 sayılı Organ Ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkındaki
Kanun 6. madde)